Poradnik jest elementem projektu systemowego „Zarządzanie strategiczne rozwojem – poprawa jakości rządzenia w Polsce”, ukierunkowanego na poprawę zarządzania w administracji publicznej, realizowanego przez Departament Koordynacji Polityki Strukturalnej Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju w ramach Programu Kapitał Ludzki. Niniejsze opracowanie poświęcone zostało w całości zagadnieniu ewaluacji. Z uwagi na fakt, że realizowana inicjatywa skierowana jest głównie do urzędników administracji publicznej, poradnik ma przede wszystkim charakter praktyczny.
Głównym celem niniejszego opracowania jest upowszechnianie wiedzy na temat ewaluacji oraz podniesienie jakości procesu badawczego nie tylko w ramach funduszy Unii Europejskiej, lecz przede wszystkim w ramach działań rozwojowych finansowanych ze środków krajowych.
Poradnik został podzielony na siedem rozdziałów. Mają one na celu uporządkowanie wiedzy na temat procesu ewaluacji.
W rozdziale pierwszym zawarta została odpowiedź na pytania: czym jest ewaluacja?, jakie funkcje pełni?, jakie mamy typy ewaluacji? oraz czym są kryteria ewaluacyjne? Czytelnik znajdzie tu również opis wymogów formalnych i podstaw prawnych, jak również kształtu systemu ewaluacji w Polsce.
Rozdział drugi poradnika przedstawia rolę i miejsce ewaluacji w cyklu realizacji interwencji publicznej oraz charakteryzuje trzy podstawowe typy ewaluacji: ewaluację ex-ante, która jest stosowana przed uruchomieniem programu oraz ewaluację on-going – realizowaną w trakcie wdrażania programu; na końcu opisana została ewaluacja ex-post – prowadzona po zakończeniu realizacji interwencji - służąca podsumowaniu jej efektów i wyciągnięciu wniosków dla przyszłych interwencji.
Rozdziały trzeci, czwarty i piąty poradnika opisują, jak krok po kroku zrealizować badanie ewaluacyjne, czyli stanowią zbiór praktycznych wskazówek przedstawionych z punktu widzenia pracownika instytucji zlecającej badania. Przedstawiony tu został szczegółowo cały proces realizacji badania. Zamieściliśmy w tekście podpowiedzi, w jaki sposób doprecyzować kształt badania, formułować właściwe pytania badawcze, zdefiniować zakres terytorialny, czasowy, przedmiotowy oraz dobrać źródła danych. W rozdziale czwartym zawarte zostały informacje, jak zamówić ewaluację, jak oceniać oferty wykonawcy oraz w jaki sposób współpracować z wykonawcą w trakcie realizacji badania i odbierać raport końcowy z ewaluacji. Rozdział piąty poradnika prezentuje kroki, jakie należy podjąć, aby wyniki badania ewaluacyjnego zostały odpowiednio wykorzystane.
Ostatnie dwa rozdziały poradnika poświęcone zostały praktycznym aspektom doboru metodologii badań ewaluacyjnych oraz zasadom, jakimi powinny się kierować osoby zajmujące się ewaluacją. W rozdziale szóstym przedstawiliśmy najpopularniejsze metody i techniki badawcze wykorzystywane na różnych etapach realizacji badania ewaluacyjnego. Podstawowa wiedza w tym zakresie jest bowiem niezbędna, by w sposób właściwy móc zlecić i odebrać badanie ewaluacyjne. Czytelnik może się zapoznać także z praktycznymi wskazówkami dot. konstruowania i oceniania jakości najpopularniejszych narzędzi badawczych. Przedstawiono również najczęstsze błędy, których należy unikać. Rozdział siódmy natomiast prezentuje standardy ewaluacyjne, czyli zbiór zasad i wskazówek, jak postępować, aby realizowane badania były poprawne, rzetelnie wykonane i użyteczne w praktyce administracyjnej.
Pobierz plik:
Ewaluacja. Poradnik dla pracowników administracji publicznej (PDF 3 MB)